HET GEBOUW – DUURZAAMHEID

Wat maakt De Warren tot een duurzaam gebouw? 

De Warren heeft een aantal duurzame bouwelementen waar we heel trots op zijn. Denk aan energieheipalen waarin een warmte-koude systeem zit verwerkt, zonnecellen op het dak, een groene gevel gemaakt van gerecyclede meerpalen, en ondergrondse wateropslag. Voor details en meer voorbeelden, zie onze pagina over duurzaamheid. 

Wat zijn die energieheipalen? 

Onze heipalen bevatten een warmte-koudeopslagsysteem. Hiermee onttrekken we in de zomer koude aan de grond, en in de winter warmte. Door deze en andere maatregelen is het gebouw energiepositief: we wekken 15% méér energie op dan we gebruiken. Voor meer info over de techniek, de financiële constructie en de uitleg zie Het Verhaal Achter de Paal.

Bouwen met hout, waarom en hoe? 

Houtbouw kent veel voordelen: de duurzaamheidswinst is enorm. Ten eerste stoot beton CO₂ uit en slaat hout juist CO₂ op.* Bij beton komt vooral bij de productie van cement veel CO₂ vrij. Een ander voordeel is dat hout relatief een veel lichter bouwmateriaal is. Houtbouw is zo’n tachtig procent lichter dan bouw met traditionele materialen. Daardoor is bijvoorbeeld transport naar de woning toe milieuvriendelijker. Ten derde heeft het materiaal van zichzelf een isolatiewaarde, zodat aanvullend materiaal hiervoor minder nodig is. 

Het is een misconceptie dat hout sneller kapot zou gaan of veel meer onderhoud nodig heeft. Omdat er nu meer met CLT gebouwd wordt. Cross Laminated Timber (CLT), in Nederland ook wel kruislaaghout genoemd, is een kruiselings verlijmde houtconstructie. Er wordt natuurlijk al langer met hout gebouwd (denk aan houtskeletbouw), maar dat was vooral voor hoogbouw minder geschikt. Door CLT zie je nu houten wolkenkrabbers, die techniek is er nu. En met CLT kan bovendien ook goed prefab en in modules worden gebouwd, wat het bouwproces versnelt en arbeidskosten drukt.

We hebben helaas niet alles van hout kunnen doen, ook omdat de bouwsector nogal oververhit raakte tijdens onze bouwfase en alle kosten dus stegen, terwijl ons budget gelijk bleef. Wel hebben we nu nog houten skeletbouw en dragende CLT-muren op bepaalde plekken in het pand. Een ander mooi voorbeeld van houtbouw is Patch22, een flatgebouw in Buiksloterham, grotendeels van hout. Lees hier wat onze duurzaamheidsexpert Gerard vertelt over houtbouw in De Warren. 

Zijn alle dromen gerealiseerd of hebben jullie ook moeten inleveren? 

We hebben veel kunnen waarmaken, maar door de hoge prijzen in de bouw moesten we ook snijden in onze plannen. Daarvoor hebben we ten eerste zorgvuldig berekend welke keuzes de grootste duurzaamheidswinst zouden opleveren. Ten tweede hebben we met de hele groep overlegd via een zelf ontworpen Duurzaamheid Trade-off Game, zodat we konden zien welke facetten van duurzaamheid belangrijk waren voor ons als groep. Ook konden we zo zien of mensen wat ruimte wilden inleveren voor meer duurzaamheid, of hogere kosten zouden willen en kunnen dragen, om op termijn wat terug te verdienen. Het belangrijkste wat we hebben ingeleverd zijn de houten vloeren. Dat is ongeveer equivalent aan één jaar autorijden van alle pandbewoners. 

Maar uiteindelijk hebben we meer bereikt, ook qua duurzaamheid, dan we vooraf hadden kunnen dromen. En dat voor een beperkt budget. We hopen dat dit ook aan andere bouwers kan laten zien wat er allemaal mogelijk is qua duurzaamheid tegenwoordig.

Wat hebben jullie een mooie bos hout voor de deur / prachtige voorgevel! Wat is daar circulair aan? 

Onze gevel is gemaakt van oude hardhouten meerpalen, die anders zouden worden verbrand. In die constructie zullen planten en dieren leven, om zo een groen eiland te creëren in de stad. Lees verder hoe we aan die vijftig ton meerpalen gerecycled hardhout komen, in dit artikel van onze bewoner-architect Pepijn - en hoe je moet puzzelen met de meerpalen om in het ontwerp te passen in dit interview met Just, die vertelt over het oogsten van materialen voor de gevel.