Talk of The Town - De Warren bij Pakhuis de Zwijger
Kijk hierboven de video van de presentatie bij Pakhuis, en scroll naar beneden voor het vraaggesprek met het bestuur.
De presentatie in tekst:
Mijn naam is Chandar, en ik mag mijzelf voorzitter noemen van een wooncoöperatie. Mijn verhaal, of mijn reis op zoek naar een plek waar ik duurzaam, betaalbaar en collectief zou kunnen wonen is er eentje die ik nooit in mijn eentje heb afgelegd. Het is altijd geweest met een geweldige groep mensen om mij heen die allemaal tezamen laten zien hoe veel je voor elkaar kunt krijgen als je samen werkt.
Warrenaren
De meest recente reis, die van het ontwerpen en uiteindelijk bouwen van De Warren duurt nu al 1,5 jaar. Maar eigenlijk ligt het startpunt nog verder daar voor. Zo’n 5 jaar geleden kwamen we met een kleine groep bijeen op De Ceuvel, omdat we gehoord hadden van een verlaten stukje grond diep in het zuiden van europa. Het was droog en verdort, monocultuur van eucalyptus eromheen en het huisje was vervallen. We kwamen hier bij een, op De Ceuvel, die toen ook nog vol in aanbouw was en waar we onze handen direct uit de mouwen konden steken. De kleine groep begon over de maanden al snel te groeien, onderzoek doen in commissies, hoe bouw je ecologisch, hoe verrijk je het land, wat voor planten kunnen daar groeien, hoe leiden we het water naar de planten? In augustus gingen we er een volle maand heen en toverde we een overgroeid stuk verlaten land om in een vruchtbare bodem voor collectief wonen, voedselproductie en creativiteit.
Iedereen die bij droeg om van Toca do Coelho een succes te maken
Terug in Amsterdam wilde niemand meer terug naar z’n eigen appartementje. We wilde het samen doen. Een deel van ons kon dit voor elkaar krijgen in een broedplaats aan het Surinameplein. Daar wonen we nu met 14 mensen en zien we iedere keer weer wat de meerwaarde is van samenleven. Het delen van spullen, zorgen voor elkaar, samen kunnen investeren in kwaliteit, in duurzaamheid. Genoeg collectieve ruimte hebben voor muziekavonden, maar ook voor ontwerp sessies met meer dan 30 mensen om je eigen pand te ontwerpen. Maar 14 is wel wat weinig, en het pand staat op de slooplijst. Dus we moesten aan de slag, waar kunnen we al die mooie mensen met wie we samen willen creëren kwijt?
Stijgende huurprijzen en trek naar de stad
Maar in die 5 jaar is Amsterdam wel behoorlijk aan het veranderen. De stad staat onder druk. En de wereld trouwens ook. We trekken met z’n allen massaal naar de stad en we verbruiken steeds meer grondstoffen, vooral ook in de huidige bouwwoede. Het zand is zelfs aan het opraken door de constante stroom van beton naar gebouwen. We overschieten de grenzen van wat de planeet aan kan. En de betaalbaarheid van de stad laat steeds meer te wensen over. Veel jonge gezinnen vertrekken onvrijwillig uit hun stadje, en de diversiteit, aanjager van dialoog, cultuur en veerkracht verdwijnt.
De Warren op Centrumeiland
Daarom De Warren, een betaalbare plek, die duurzaam is ingericht en waar gemeenschap en collectiviteit centraal staan. Dit willen we hier gaan bouwen, op Centrumeiland. Vorig jaar kregen wij in September te horen over de tender die de gemeente Amsterdam uit had gegeven voor wooncoöperaties. We hadden 3 weken om een eerste visie-document in te leveren. Met een groep van zo’n 10 mensen hebben we ons helemaal uit de naad gewerkt. We waren uiteindelijk een van de drie plannen die door gingen naar de volgende ronde. Hier hadden we 2,5 maand voor. Om een financier te vinden, een programma van eisen ops te stellen, een gesloten businesscase, een doorrekening van een energieneutraal pand, rainproof en met een sterke gemeenschap van toekomstige bewoners. Ik kon een volle minuut geen adem krijgen toen ik de e-mail opende die we van de gemeente hadden gekregen met de uitslag. Gewonnen.
De uitgangspunten voor De Warren
De Warren dus. Het betekent konijnenburcht in het Engels. Een plek die aan elkaar geschakeld is en waar je ook je eigen ruimte hebt. Maar hoe ga je dat in hemelsnaam voor elkaar krijgen? Als relatieve leek? Gelukkig hadden we een goed netwerk om ons heen verzameld met mensen die ons goed konden helpen. Samen kun je echt meer. En toen we na een lang proces onze architect Natrufied hadden gekozen konden we op 1 september aan de slag met de groep. Van visie tot duurzaamheid, van materialen tot woonvormen, van typologieën tot gemeenschappelijke ruimtes en functies, alles is voorbij gekomen in de 7 ontwerp sessies die we met de 50 toekomstige bewoners en de architecten hebben gehouden. Het was een geweldig inspirerend proces. Soms ingewikkeld maar zelden zwaar.
In 7 ontwerpsessies naar een voorlopig ontwerp met 50 mensen (c) Winona Boomkens
En dan heb je in een keer een programma van eisen. Een programma dat we willen realiseren in de zandbak die je daar links ziet staan. Op dit kavel gaat het gebeuren. Een klein tuintje aan de achterkant en autoluw aan de voorkant, met een parkje hier, voornamelijk ook voor waterberging.
Het programma van eisen voor De Warren
Een standaard methode zou zijn geweest wanneer we het wonen boven hadden gedaan en de collectieve zaken op de onderste verdieping. Maar wij wilde een geïntegreerde vorm van collectiviteit. Het pand moet je uitnodigen om elkaar tegen te komen, samen dingen voor elkaar te krijgen, ontspannen en produceren. Geïnspireerd op Machu Picchu in Zuid-Amerika hebben we gekozen voor een soort van getrapte structuur met veel ruimte en openheid. Met op iedere verdieping naast een collectieve voorziening ook een gemeenschappelijk woon-deel dat voor jouw verdieping toegankelijk is. Aan de façade creëren we een ecosysteem dat functies heeft voor mensen, dieren en planten, en op het dak een soort van tiny-houses met een mooi ingesloten daktuin en kas voor voedselproductie.
Zo een pand bouwen dat doe je maar 1 keer. En dan moet je je verantwoordelijkheid nemen. Hout kan CO2 opslaan voor vele jaren die komen gaan, beton stoot enorm veel uit per kg. Wij willen een koolstofput zijn en kiezen daarom voor hout. Dit is hoe je het normaalgesproken zou doen, maar wij willen leven met de natuur. Het kost wel wat meer, maar zoals de ramingen er nu voor staan ben ik nog steeds super positief. We werken met passieve en actieve systemen, met regenwateropvang voor irrigatie en warmte-koude opslag voor verwarming en koeling. Het hele dak ligt vol met zonnepanelen om energieneutraal te kunnen zijn.
Ingebedde energie per materiaaltype. Hout is een koolstof-put
De voorgevel van De Warren (c) Natrufied Architecture
Zo zal de voorkant van het pand er uit komen te zien. Een ruime collectieve ruimte aan de voorkant en een Machu Picchu trap die door het hele gebouw naar boven, naar de kas loopt. Aan de achterkant kun je vanuit iedere gemeenschappelijke woonkeuken gemakkelijk naar de tuin toe en even aankloppen bij de buren voor een kopje suiker.
De achtergevel met brandtrap naar de tuin toe (c) Natrufied Architecture
Om je een impressie te geven van de opzet van het pand, ik ga er niet in te veel detail op in. Maar hier boven bij de multiruimte kom je binnen of vanuit de kelder of vanaf de straat, je loopt langs de mensen die een yoga sessie hebben rechts, langs de muziekstudio links, en de bar en keuken naar de woonkamer, je loopt onder de boom door en geeft een knuffel aan iemand in de zit hoek, een high five aan een van de kids die langs rent uit de kinderkamer en je loopt hier de grote trap op naar de eerste verdieping terwijl het ligt vanuit de kas helemaal bovenin je tegemoet komt. Op de eerste verdieping zie je een groepje mensen heel hard werken in de co-working space en je loopt je gemeenschappelijke woonkamer in van jouw woongroep. De deur naar het balkonnetje staat open en er waait een fijn briesje. Op jouw verdiepingen, jouw collectief in het collectief, wonen een paar jonge mensen, een paar gezinnen, een leuk stelletje en een handvol kinderen. Iedere verdieping kent een zelfde soort opzet. Kleine kamers voor de starters, veelal met eigen voorzieningen, een aantal gedeeld. Een paar gezinswoningen, behalve op de begane grond.
De begane grond van De Warren (c) Natrufied Architecture
Onze groene gevel is ontworpen voor een grote verscheidenheid aan biodiversiteit en je kunt er ook lekker chillen. Je moet je voorstellen dat je in de zomer aankomt lopen, dat alle planten in bloei staan en dan kom je ons mooie pandje tegen dat er ongeveer zo uit komt te zien. Omdat we relatief kleine appartementen hebben, is er ontworpen om altijd een groot gevoel van ruimtelijkheid te realiseren. Dit is de centrale woonkamer, met hier de co-working plekken, hier de bar en keuken en daar loop je naar boven naar het dakterras. Dit is een grapje van de architect, vond hij leuk. Het is een foto van een van de ontwerpsessies, en ja daar gaat het er goed aan toe, Het is ook wel heel fijn om met zo’n leuke en inspirerende groep mensen dit pand te mogen ontwikkelen. Wat mij betreft mogen er hierna nog velen volgen. Samen staan we sterk, en wat mij betreft is de burger aan zet!
Een groene echte jungle in de urban jungle (c) Natrufied Architecture
Voor het vraaggesprek met de andere bestuursleden kun je hieronder klikken (vanaf 20:45):