Interview voor Zelfbouw Website Gemeente Amsterdam
De zelfbouwschep van de Gemeente Amsterdam
Door: Shirley Brandeis
Geen muren maar een gemeenschap
Wooncollectief bouwt eigen konijnenburcht. Huurdersclub wil klein dorp in de stad zijn. De media doken er bovenop toen de allereerste zelfbouw-wooncoöperatie groen licht kreeg van de gemeente Amsterdam. In 2021 wonen Chandar en buren in hun duurzame, sociale, betaalbare open dorp in de stad.
One size fits all is niks voor Chandar. “Maar dat is wel de standaard in de bouw. Het is gemakkelijk, maar niks voor ons.” Met ons bedoelt hij KONIJN, dat creatieve evenementen organiseert. Men leerde elkaar kennen in de begintijd van de duurzame, initiatiefvolle broedplaats de Ceuvel in Noord. Na een gezamenlijke reis naar Portugal - om er een dor stuk land om te toveren tot vruchtbare community - kwam het besef. “Eenmaal terug wilde niemand meer naar z’n eigen appartementje. We wilden iets creëren om samen te zijn.”
KONIJN op Toca do Coelho tijdens het eerste jaar in 2014
Energie vasthouden
In de huidige woongroep aan het Surinameplein merkt hij goed de kracht van ‘samen’. “Als je mensen lang kent, ga je investeren in elkaar. Aan de keukentafel wissel je ideeën uit, samen onderneem je projecten die je alleen nooit was gestart. Je stort je eigen energie op de grote berg en krijgt er energie voor terug. Die energie willen we vasthouden met De Warren, de naam van onze wooncoöperatie.”
De gemeenschap die woont in Broedplaats SUP met o.a. Kim, Gerard, Just en Chandar van het bestuur en toekomstige bewoners, Joey, Toon en Laurens.
Elke keer uitleggen
Ruim een jaar aan onderzoek hadden ze er als woongroep zonder bouwgrond al opzitten, toen de tender online kwam te staan. Chandar: “We wisten inmiddels heel wat over juridische vormen, overlegstructuren en financiële zaken. Met de tender moesten we snel alles rond krijgen.” Een investeerder vinden bleek niet eenvoudig. “Wat wij doen, zelfbouwen als wooncoöperatie voor het sociale en middensegment, is nieuw in Nederland. Elke keer moest ik het weer uitleggen bij een bank of investeringsfonds.”
Kennis delen
De crowdfunding, waar een deel van de financiering vandaan komt, ging vliegend van start. “Het is een investeringsvorm die echt bij ons past. We zijn daardoor een breder gedragen collectief en bouwen zo niet alleen voor onszelf.” Het breder kijken dan het eigen collectief staat sowieso voorop. Chandar: “De lessen die wij leren willen we graag delen met iedereen met eenzelfde woondroom én met instanties die met mensen met deze droom te maken krijgen. We zien dat deze vorm van ontwikkelen van groot belang is voor de stad. Ook daarom willen wij onze kennis delen met de maatschappij en de volgende generatie woonpioniers.”
Wooncoöperatie Academy
Hij hoopt dat de hobbels die De Warren tegenkwam in de toekomst vervlakt zijn. “Het hele proces moet makkelijker; nu investeren veel groepen nog veel tijd zonder te weten of het tot iets leidt.” Chandar somt op: meer helderheid over de tender in een vroeg stadium, sowieso deze niet in de zomer bekend maken, meer kennis bij banken over deze vorm van samen bouwen, meer kennis voor bewoners over samen ontwerpen, over de financiële risico’s zijn, omgevingsvergunningen… “Er zou een soort Wooncoöperatie Academy moeten komen.”
Soepel proces
Veel ging ook soepel in het proces. De groep kent elkaar al jaren, ondernam tientallen projecten met succes, heeft kennis, telt meerdere professionals en kende zo al vertrouwen en structuur. De grond om te bouwen werd op een dag aangeboden, na hard werken werd de tender gewonnen en een duurzame bank stemde in. Chandar: “Wat vooral meeviel was het oordeel van de welstandscommissie (tegenwoordig Commissie Ruimtelijke Kwaliteit - redactie). We kregen een volmondig ja op onze groene gevel. En zelfs de vraag of we die uitstraling en kwaliteit ook in de achtergevel wilden doorvoeren.”
Render van het ontwerp van De Warren (c) Natrufied Architecture
Vele stappen verder
Als alles meezit, wordt er halverwege 2021 gewoond in een van de duurzaamste, sociale gebouwen van de stad. Een gebouw met gemeenschappelijke ruimtes op alle verdiepingen ook, rainproof, natuurinclusief (dus met meer biodiversiteit als gevolg) en energieneutraal. “We zijn qua duurzaamheid bewust vele stappen verder gegaan dan de gemeente eiste. We hebben binnen de groep veel ervaring en kennis over duurzame bouw, dus die wens was groot.”
Konijnenburcht
De woondroom van De Warren is daarmee bijna rond: samen, in een gebouw dat niemand buitensluit, de buurt binnenlaat, de planeet niet belast en als een konijnenburcht met gangenstelsel (de Engelse term hiervoor is ‘warren’) alles met elkaar verbindt. “We creëren geen muren, maar een gemeenschap. Het gebouw is er nog niet, De Warren wel.”
De Warren gemeenschap bij de eerste ontwerpsessie in september 2018
Tips van Chandar
neem jezelf in het proces met een korrel zout, maar zeg wel wat je wil
zorg dat de tijd die je erin steekt iets oplevert waar je je senang bij voelt
doe binnen het geheel dat waar je goed in bent en wat je leuk vindt te doen
vier al je successen tussendoor, niet alleen bij de afronding.
Lees hier nog meer inspirerende verhalen van zelfbouwers in Amsterdam: link